|
|
|
|
|
WYSTAWY STAŁE W Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy - 25 ekspozycji obrazujących życie różnych warstw społecznych (szlachta, chłopi: bogaci, średnio zamożni, biedni) na Orawie na przestrzeni od XVIII do XX wieku oraz wiejskie zakłady przemysłowe: olejarnia, folusz, tartak, kuźnia. 1. Dwór Moniaków z wnętrzami archaicznymi, kurnymi z XVII wieku. Ta cześć wyposażona w bardzo proste sprzęty w układzie charakterystycznym dla regionu.
2. Dwór Moniaków - pomieszczenia szlachty orawskiej z XVIII wieku. Salon o charakterze reprezentacyjnym. Są tu wysokie gładko na styk obrobione płazowe ściany.
3. Układ przestrzenny dworu z zabudowaniami gospodarczymi, w których obecnie znajdują się magazyny eksponatów.
4. Wozownia - chłopskie środki transportu, wozy.
5. Olejarnia. Część pierwsza – stępy. Urządzenia o archaicznym charakterze. Wyposażone w długie kłody z szeregowo umieszczonymi wydrążeniami, do których lekko wchodzą stępory – rodzaj tłoków poruszanych nożnie na zasadzie prostej dźwigni poziomej. Tutaj obrabiano wstępnie siemię lniane.
6. Olejarnia. Część druga – prasa typu klinowo – taranowego, złożona ze słupów jodłowych głęboko wkopanych w ziemię. W tej prasie z masy powstałej ze zmiażdżonego siemienia lnianego uzyskiwano klarowny olej.
7. Folusz. Miejsce gdzie pokazany jest sposób spilśniania sukna. Spilśnianie (folowanie) to wzmacnianie tych materiałów za pomocą narzędzi przy użyciu gorącej wody.
8. Tartak. Obiekt ukazujący stary sposób obróbki drewna. Pokazana jest cała konstrukcja dawnych tartaków z różnorakimi mechanizmami.
9. Kuźnia. Wystawa prostych narzędzi kowalskich – z miechem i piecem kowalskim, kowadłami, młotami. Pokazanie charakteru XIX wiecznej kuźni orawskiej.
10.Zestawienie małej architektury - płotki, mostki, studnie, altany
11.Lamus - forma zewnętrzna ukazująca kulturę szlachecko – plebańską. Przykład małej architektury.
12.Pasieka orawska - ekspozycja uli kłodowych typu „stojakowego”. Typ pasieki charakterystyczny dla Górnej Orawy.
13. Dzwonnica konstrukcji zrębowo – słupowej na planie kwadratu, zwieńczona kutym krzyżem. Z XVII wiecznym dzwonem. Jest tutaj umieszczona wystawa przedmiotów o tematyce sakralnej. Do 2008 roku był to jedyny budynek sakralny na terenie skansenu.
14.Wystawa stała, biograficzna poświęcona pisarce z Orawy Annie Przemyskiej. Ekspozycja obrazująca wystrój wnętrza mieszkania inteligencji wywodzącej się z Orawy.
15.Zagroda Paś – Filipka z wystawą tkactwa orawskiego z XIX wieku z pełnym wyposażeniem, czyli cały osprzęt pomocniczy i trzy warsztaty z założonymi na wały osnowami oraz z fragmentami utkanych płócien.
16.Chałupa Dziubka z kotliny Orawsko – Nowotarskiej z ekspozycją weselną ukazującą wszelkie charakterystyczne cechy orawskiego wesela, czyli układ stołów, hierarchiczne rozmieszczenie gości, strój, odświętne ubranie Orawiaków.
17.Chałupa beskidowa Kota z Zubrzycy Górnej. Ekspozycja ukazująca wszelkiego rodzaju przedmioty, narzędzia średniozamożnej rodziny orawskiej z drugiej połowy XIX wieku. 18.Zagroda biedniacka. Reprezentuje typ budownictwa z końca XIX wieku charakterystyczny dla rodzin biednych, bez „wyżki”.
19.Chałupa Omylaka z II poł. XIX wieku z Zubrzycy Dolnej z wszelkimi dobrze zachowanymi cechami budownictwa tradycyjnego. Jest tutaj także wystawa poświęcona Piotrowi Borowemu słynnemu myślicielowi, filozofowi orawskiemu, postaci historycznej.
20.Zagroda „in situ” Misinców, dwubudynkowa dwurzędowa z przełomu XIX i XX w. z częściowym wyposażeniem, w skład której wchodzi także kuźnia, piwnica ziemna, studnia oraz ogródek warzywno – kwiatowy i sad.
21.Zagroda z Chyżnego dwubudynkowa jednorzędowa z wystawą makatki orawskiej, wyposażenie z początku XX wieku.
22.Chałupa z Piekielnika - Ekspozycja stolarstwa, kołodziejstwa, snycerstwa.
23.Układ architektoniczno – przestrzenny zagrody Wontorczyka – Solawy; zagroda dwubudynkowa w kształcie litery „L”.
24.Układ architektoniczno- przestrzenny zagrody „in situ” Kowalczyków w Zimnej Dziurze – zagroda dwubudynkowa jednorzędowa z dzwonnicą.
25.Zagroda Miraja z początku XX wieku, odbudowana w 2006 roku. W części mieszkalnej wystawa obrazująca życie rodziny orawskiej w okresie powojennym. W części gospodarczej eksponowany jest sprzęt i narzędzia rolnicze z różnych okresów: od XIX wieku do drugiej połowy wieku XX.
26.27. Dwie bacówki zrekonstruowane na terenie skansenu w 2006 roku. Wystawa stała będzie przedstawiać typowe wyposażenie bacówek w sprzęty pasterskie, m.in. kotły, cyrpoki, skopce, redykołki, gielaty oraz odzienie pasterskie: m.in. cuchy, kożuchy, kożuszki, kapelusze, portki. Wystawa pokaże także warunki życia baców i juhasów.
28.Kościół przeniesiony z Tokarni, odbudowany w 2008 roku.
|